Albertiana 2003
Eliminacje wojewódzkie do Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych
Skąd się wzięła w świecie niepełnosprawnych? Od kiedy im pomaga? Skąd Jej współpraca z Radwankiem?
Takie pytania są często zadawane Annie Dymnej. Podobne z pewnością nurtują mieszkańców Województwa Podkarpackiego. W tym także Jarosławia – miasta, w którym 6 lutego 2003 r. odbyły się pierwsze Eliminacje Wojewódzkie do III Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno – Muzycznej Osób Niepełnosprawnych.
Z okazji tego wydarzenia przygotowane zostało to pamiątkowe wydawnictwo, opatrzone niezwykłym „słowem wstępnym”. Specjalnie dla nas bowiem zredagowała je Pani Anna Dymna.
… Nie wiem kiedy zainteresowałam się niepełnosprawnymi… Pomaganie innym nigdy nie było spekulacją czy kalkulacją lecz odruchem. Zawsze interesował mnie los ludzi, którzy mnie otaczali. Tak byłam wychowana.Wiedziałam zawsze, że nie jestem sama na świecie. Moja mama żyła zawsze dla innych, umiała się pochylić na każdym. Nikogo nigdy nie potępiała, mówiła, że człowiek jest dobry i piękny, czasem tylko inny, zagubiony, nieszczęśliwy, ale zawsze godny litości, miłości, wart pomocy i ratunku. Mnie też zawsze najbardziej interesował człowiek; jego problemy, rozterki, psychika.Po maturze złożyłam papiery na psychologię, na Uniwersytecie Jagiellońskim, chciałam skończyć psychologię kliniczną i pracować z ludźmi, którzy mają problemy w życiu. Egazminy do szkoły teatralnej były miesiąc wcześniej. Zdałam i tam, no i dostałam się. Tak więc zostałam aktorką i zajmowałam się co prawda psychologią ludzką, pracując nad moimi rolami, ale ludziom pomagałam trochę inaczej niż psycholog czy terapeuta.Moja praca też przecież służy ludziom – sztuka też leczy, jest lekarstwem na stres, pozwala wiele zrozumieć, daje ludziom radość, spokój czy zmusza do refleksji. Jako człowiek publiczny nadal brałam udział we wszelkich aukcjach, zbiórkach, akcjach na rzecz różnych potrzebujących.
[…]
Po zmianie ustroju rozlało się morze bezradności, nędzy, rozpaczy. To co za komuny było skrzętnie kamuflowane przez szlachetne, komunistyczne rządy szczęścia, nagle byzwstydnie wyszło na światło dzienne. Nagle okazało się, że i w szczęśliwej Polsce są ludzie niepełnosprawni, okaleczeni, pokrzywdzeni, którzy błagają kogokolwiek o pomoc.Dostawałam, jako ‘ta znana, bogata’ aktorka z ekranu tysiące dramatycznych listów z błaganiami o pomoc. Ale jak to robić mądrze? Skąd brać te miliony, o które ludzie podejrzewają aktorów. Namnożyło się akcji, aukcji, balów charytatywnych, czasami czułam się tym wręcz zaszczuta.Wiedziałam, że muszę wybrać sobie jakąś konkretną grupę ludzi nieszczęśliwych i pomagać im sensowniej. Los tak sprawił, że właśnie w tym czasie zgłosił się do mnie Ksiądz Tadeusz Zalewski, który prowadzi Ośrodek dla ludzi niepełnosprawnych umysłowo im. Brata Alberta w Radwanowicach, pod Krakowem. Poprosił mnie, żebym została przywodniczącą jury przeglądu działalności muzyczno – teatralnej ludzi niepełonsprawnych umysłowo – podczas wojewódzkiego integracyjnego zjazdu.
Byłam przerażona. Odmówić głupio. Nigdy jednak nie miałam do czynienia z upośledzonymi przez los w taki sposób ludzmi. Nic nie wiedziałam. Jak z nimi rozmawiać? Jak na nich patrzeć? Co oni rozumieją? Jak ich oceniać? Jechałam do nich przerażona. Gdy wysiadłam z samochodu otoczył mnie tłum radosny, pokrzykujący, niezwykły… wycałowali mnie, wyściskali, wszyscy mówili równocześnie, każdy chciał się przytulić… nie wiem kiedy prysnęły wszystkie bariery, poczułam się potrzebna, naprawdę lubiana, naprawdę zyskałam prawdziwych, szczerych przyjaciół. Wróciłam posiniaczona od uścisków, wykończona wrażeniami, szczęśliwa. Moje życie tego dnia się rozszerzyło o cały niezwykły świat. I taki był początek.
[…]
Zaczęłam tam czasem przyjeżdżać. Ksiadz Tadeusz – bardzo sprytny człowiek, bo Ormianin półkrwi – zauważył mój dobry kontakt ze swoimi podopiecznymi i już mnie nie wypuścili z ręki. Zapraszał na różne uroczystości, pokazał mi dokładnie całą działalność tego wspaniałego ośrodka. Pomyślałam sobie, że mogłabym im pomóc przy pracy teatrzyku Radwanek – w końcu całe życie pracuję w teatrze i uczę młodych aktorów w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej więc może do doświadczenie na coś się tu przyda.
Nic jeszcze prawie dla nich nie zrobiłam, kiedy zostałam nagle odznaczona niezwykłym medalem, Medalem Brata Alberta. Poczułam się dziwnie. Wiedziałam, że dostałam go na wyrost. Postanowiłam zrobić wszystko, by w pełni na niego zasłużyć.Myślałam przede wszystkim o tym, by ludzi niesprawnych umysłowo wprowadzić w nasz zwykły świat. Wymyśliłam ‘Albertianę’ czyli Ogólnopolski Festiwal Twórczości Teatralno – Muzycznej Osób Niepełnosprawnych Umysłowo. Finał tego festiwalu odbywa się w marcu w pięknej sali Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Mój mąż, Krzysztof Orzechowski – dyrektor tego teatru udostępnia mi za darmo salę i służy techniczną i organizacyjną pomocą na scenie.
Do finału dochodzi sześciu finalistów wyłonionych drogą eliminacji w sześciu polskich województwach. Oni właśnie grają swoje przedstwienia w Teatrze Słowackiego, otrzymują Maskę jednego z krakowskich teatrów i nagrody główne.
Zespoły, które w danym województwie zdobyły drugie miejsce otrzymują puchary. Na widowni siedzą artyści, którzy brali udział w eliminacjach i zdobyli dalsze miejsca. W przerwie między spektaklami odbywa się uroczyste wręczenie Medali Brata Alberta.
Nasz Radwanek jako zespół gospodarzy przyciąga coraz więcej widzów i budzi sympatię i zainteresowanie. Mamy swój festiwalowy hymn. Zawsze, na otwarcie, śpiewa go chór Młodej Filharmonii Krakowskiej. Muzykę skomponował Abel Korzeniowski do słów wiersza Czesława Miłosza ‘Miłość’. Cieszę się, że w tym roku spotkamy się w Krakowie i że Podkarpacie będzie z nami. Mam nadzieję, że wszystko się nam uda. W tym szczególnym Europejskim Roku Osób Niepełnosprawnych nasz festiwal został objęty patronatem medialnym przez Telewizję Polską. Festiwal trwa tylko jeden dzień ale uczestnicy żyją wrażeniami wiele miesięcy.
Na pewno takie spotkania poszerzają i upiększają ich świat. Poza tym przez cały rok staramy się nawiązywać nowe kontakty, podtrzymywać nawiązane podczas festiwalu znajomości. Często występujemy dla innych: graliśmy na przykład na krakowskim Rynku na rzecz bezdomnych, graliśmy na stadionie w Skawinie na rzecz wakacji dzieci z porażeniem mózgowym, graliśmy by zebrać pieniądze na odbudowę spalonego kościoła na Woli Justowskiej.. nie wyliczę całe naszej działalności.Ale takie występy sprawiają nam największą radość, bo to my pomagamy innym! To daje cudowne poczucie, że naprawdę też jesteśmy potrzebni.Jakże cudowna była nasza wyprawa do Jarosławia, w maju ubiegłego roku. Byliśmy traktowani przez władze i organizatorów niczym jakiś Narodowy Teatr. Występ w Waszym Katolickim Centrum Kultury był niezapomniany no i zaowocował przyjaźnią, a to jest naważniejsze.Z radością jedziemy do Was znowu. Dziękujemy za zaproszenie i myślę, że wkrótce zobaczymy się w Krakowie.
Pozdrawiam wszystkich.
Życzę Wam zdrowia i radości. Mam nadzieję, że to co razem robimy zbliża nasze światy: osób zwyczajnych – pełnosprawnych i niezwykłych – niepełnosprawnych, że pokazuje nam jak bardzo jesteśmy sobie nawzajem potrzebni.Bo może my mamy sprawniejsze umysły lecz serca często zdegenerowane.Wy natomiast, Niezwykli – Niepełnosprawni, macie najczystsze, najpiękniejsze serca i możecie nam przypomnieć, i nauczyć co to jest prawdziwa radość, prawdziwa przyjaźń. I to jakim skarbem, ratunkiem i schronieniem dla człowieka jest drugi człowiek.
Pozdrawiam wszystkich, ze słoneczkiem na szczęście.
Anna DymnaKraków – Jarosław 6 luty 2003 r.
Zespoły:
Pod patronatem Marszałka Województwa Podkarpackiego 6 lutego w Katolickim Centrum Kultury przy parafii Chrystusa Króla w Jarosławiu odbyły się eliminacje wojewódzkie do III Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób NiepełnosprawnychUdział biorą zespoły z: Haczowa, Iwonicza Zdroju, Jarosławia, Jasła, Krosna, Lubaczowa, Pełkiń – Wygarek, Przemyśla, Rzeszowa, Sędziszowa Małopolskiego, Tarnobrzega, Starej Wsi.Gość honorowy:
Teatr ‘Radwanek’ z Radwanowic koło Krakowa.
Harmonogram eliminacji
z terminami czasowymi występów poszczególnych zespołów
godz. 10.00 – 10.10Otwarcie (powitanie uczestników, gości i jurorów)godz. 10.10 – 10.25
Grupa Teatralna Środowiskowego Domu Samopomocy PSOUU koło w Jarosławiu, występuje poza konkursem (na dobry początek) prezentuje spektakl ‘Kopciuszek’
godz. 10.25 -10.30
zejście ze sceny, połączone z wręczeniem zespołowi upominków
początek konkursowej prezentacji zespołów
(pierwszy blok konkursowy)
godz. 10.30-10.40
Zespół ‘Kameleon’ Warsztatu Terapii Zajęciowej ze Starej Wsi, ze sztuką pt. ‘Wrona i Ser’ (kategoria teatralna)
godz. 10.40-10.45
zejście ze sceny połączone z wręczeniem zespołowi upominków
godz. 10.45-10.55
Zespół (duet) Warsztatu Terapii Zajęciowej ze Starej Wsi w krótkiej prezentacji muzycznej (kategoria muzyczna)
godz. 10.55-11.00
zejście ze sceny połączone z wręczeniem zespołowi upominków
godz.11.00-11.15
Zespół ‘Wzrastanie’ Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci z upośledzeniem umysłowym z Iwonicza Zdroju ze spektaklem pt. ‘Utraciliśmy Raj’
godz.11.15-11.20
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.11.20-11.35
Zespół ‘Nutka’ Warsztatu Terapii Zajęciowej w Taronobrzegu, występ muzyczny z układem tanecznym (kategoria muzyczna)
godz.11.35-11.40
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.11.40-11.55
Zespół ‘Jaślanie’ Warsztatowy Zespół Pieśni i Tańca Warsztatu Terapii Zajęciowej PSOUU z występem pt ‘Jacielskie Okółki‘ (kategoria muzyczna)
godz.11.55-12.00
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.12.00-12.10
Zespół ‘Imago’ Warsztatu Terapii Zajęciowej PSOUU w Krośnie, ze spektaklem pt. ‘Opowieści bez Heppy endu’ (kategoria teatralna)
godz.12.10-12.15
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
—
Przerwa piętnastominutowa:
godz. 12.15-12.30
(wymiana zespołów na sali) Zespoły z pierwszego bloku konkursowego ustępują miejsca zespołom, które występują w bloku drugim
(drugi blok konkursowy)
godz.12.30-12.45
Teatr ‘Na pustkowiu’ Warsztatów Terapii Zajęciowej w Haczowie ze spektaklem pt. ‘Obiadek Rodzinny’ (kategoria teatralna)
godz.12.45-12.50
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.12.50-13.15
Grupa Teatralna Środowiskowego Domu Samopomocy i Dziennego Centrum Aktywności PSOUU z Sędziszowa Małopolskiego ze spektaklem pt. ‘Cyrk Przyjechał’ (kategoria teatralna)
godz.13.15-13.20
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
Przerwa półgodzinna: (dla jury to przerwa obiadowa)
godz.13.20-13.50
wymiana zespołów na sali. Zespoły z drugiego bloku konkursowego ustępują miejsca zespołom, które będą występować w bloku trzecim
(trzeci blok konkursowy)
godz.13.50-14.05
Zespół ‘Tęczowe dłonie’ Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego PSOUU w Rzeszowie ze sztuką pt. ‘Królewna Śnieżka’ (kategoria teatralna)
godz.14.05-14.15
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.14.15-14.30
Zespół ‘Kaladium’ Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego PSOUU w Jarosławiu ze sztuką pt. ‘Królowa Śniegu’ (kategoria teatralna)
godz.14.30-14.35
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.14.35-14.50
—
Zespół ‘Orewiacy’ Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzniem Umysłowym Koło w Przymyślu, z występem muzycznym pt. ‘A może będzie lepiej‘ (kategoria muzyczna)
godz.14.50-14.55
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.14.55-15.10
Zespół ‘Wesołe Nutki’ Klasy Specjalnej przy Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Lubaczowie, z występem zatytułowanym ‘Kolorowy Świat’ (kategoria muzyczna)
godz.15.10-15.15
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.15.15-15.30
Zespół ‘Na wesołej fali’ Domu Pomocy Społecznej w Pełkiniach – Wygarkach (k. Jarosławia) w występie pt.‘Kresowiacy’ (kategoria muzyczna)
godz.15.30-15.35
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
godz.15.35-15.50
Zespół ‘Oto nasi’ Domu Pomocy Społecznej w Jarosławiu ze spektaklem pt. ‘Sąd’ (kategoria teatralna)
godz.15.50-15.55
zejście ze sceny połączone z wręczeniem upominków
przerwa (15.55-16.15)
obrady jury przed ogłoszeniem ostatecznych wyników
godz.16.15-16.40
Ogłoszenie wyników eliminacji wojewódzkich
Tuż po ogłoszeniu wyników, czyli ok. godz.16.45 występ Teatru ‘Radwanek’ z Radwanowic k. Krakowa, ze spektaklem pt. ‘Stworzenie świata’ (występ trwa 15 minut)
